Γνωρίζαμε για το οξειδωτικό στρες και τα προβλήματα που δημιουργεί στον οργανισμό, ακόμη και στο δέρμα, αλλά για το οξειδωτικό στρες του σπέρματος μας ενημερώνει το επιστημονικό προσωπικό της εταιρείας SpermLab που ασχολείται από τη δεκαετία του 90 με την αναπαραγωγή.
Όταν υπάρχει μια μόλυνση, προκαλείται ερεθισμός και φλεγμονή. Συγκεντρώνεται πύον και τα κύτταρα της άμυνας του οργανισμού πολεμούν τον παράγοντα που προκάλεσε τη μόλυνση. Στη «μάχη» αυτή, παράγονται τοξικές ουσίες, όπως ελεύθερες ρίζες οξυγόνου (reactive oxygen species ή ROS), οι οποίες οξειδώνουν τα κύτταρα της περιοχής. Σκεφτείτε τώρα μια μόλυνση των γεννητικών οργάνων του άντρα, η οποία να έχει φτάσει μέχρι την επιδιδυμίδα, δηλαδή τον τόπο όπου ωριμάζουν και φυλάσσονται τα σπερματοζωάρια. Οι ελεύθερες ρίζες οξυγόνου που παράγονται, προκαλούν οξειδωτικό στρες στα σπερματοζωάρια. Επειδή υπάρχει το οξειδωτικό στρες αυτό, μπορεί να προκληθούν κατατμήσεις στο DNA των σπερματοζωαρίων, τα σπερματοζωάρια να μην ωριμάζουν σωστά και άρα να παρουσιάζουν ανώμαλη μορφολογία, να επηρεαστεί η κινητικότητά τους, να αυξηθεί το ποσοστό των ακίνητων σπερματοζωαρίων και συνεπώς να μειωθεί συνολικά η γονιμοποιητική ικανότητα του σπέρματος. Όπως είναι λογικό, η φλεγμονή και το οξειδωτικό στρες θα παραμείνουν ως ένα βαθμό και μετά τη θεραπεία της μόλυνσης με αντιβιοτικά, μέχρι την πλήρη ανάρρωση. Ο χρόνος αυτός είναι διαφορετικός από άτομο σε άτομο, άλλα συνήθως ένα μήνα μετά την αντιβιοτική αγωγή τα όργανα έχουν επανέλθει στη φυσιολογική λειτουργία τους και οι παράμετροι του σπέρματος θα πρέπει να έχουν βελτιωθεί.
O έλεγχος για οξειδωτικό στρες στο σπέρμα γίνεται με το NBT test, δηλαδή τη δοκιμασία που χρησιμοποιεί μια ουσία, την ΝΒΤ (nitroblue tetrazolium), για να προσδιοριστεί η παραγωγή ελεύθερων ριζών οξυγόνου (ROS).
Αντί για τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου, μπορεί κανείς να μετρήσει κάποιες άλλες ουσίες που παράγονται στον τόπο που υπάρχει μόλυνση, από κάποια άλλα κύτταρα της άμυνας του οργανισμού. Αυτές είναι η ελαστάση των κοκκιοκυττάρων και η ιντερλευκίνη-6.
Ένας άλλος τρόπος να αντιληφθεί κανείς ότι υπάρχει μόλυνση είναι μέσω της παρατήρησης πυοσφαιρίων στο σπέρμα. Για τον προσδιορισμό των πυοσφαιρίων γίνεται χρώση για την ταυτοποίηση των στρογγυλών κυττάρων. Με τη χρώση αυτή γίνεται διάκριση των πυοσφαιρίων από τα υπόλοιπα στρογγυλά κύτταρα.
Συνοψίζοντας, είτε το αποκαλέσει κανείς οξειδωτικό στρες σπέρματος, είτε μέτρηση ελευθέρων ριζών οξυγόνου, είτε NBT test στο σπέρμα, είτε μέτρηση ελαστάσης κοκκιοκυττάρων, είτε ταυτοποίηση στρογγυλών κυττάρων, είτε έλεγχο φλεγμονών, στην ουσία πρόκειται για εξετάσεις σπέρματος που αποβλέπουν στον έλεγχο παρουσίας κάποιας φλεγμονής στο ουρογεννητικό σύστημα.
Αυτό που έχει σημασία λοιπόν δεν είναι με ποιόν τρόπο θα διαγνωστεί ότι υπάρχει φλεγμονή (οξειδωτικό στρες), αλλά τελικά να διαγνωστεί η αιτία που την προκαλεί και να αντιμετωπιστεί, ώστε να προστατευτεί η Υγεία του Άντρα και συνεπώς να βελτιωθεί το σπέρμα. Πριν προχωρήσει λοιπόν κανείς σε πιο ειδικές εξετάσεις σπέρματος, που σαφώς έχουν και ένα υψηλότερο κόστος, χωρίς μάλιστα να λένε ποιό μικρόβιο προκαλεί τη φλεγμονή, είναι προτιμότερο να γίνεται πλήρης μικροβιολογικός έλεγχος κάθε φορά που κατά την ανάλυση σπέρματος παρατηρούνται ενδείξεις μόλυνσης. Άλλωστε, το andro-test από μόνο του δείχνει αν υπάρχει φλεγμονή, χωρίς να γίνουν περισσότερες εξετάσεις.
Οι ειδικές αυτές εξετάσεις σπέρματος περιγράφουν μόνο το αποτέλεσμα, όχι την αιτία που το προκαλεί. Άρα, ο εξεταζόμενος θα χρεωθεί αδίκως και ο ουρολόγος δεν θα πάρει κάποια πληροφορία που θα τον βοηθήσει να διορθώσει το πρόβλημα. Για το λόγο αυτό η SPERMLAB δεν προσφέρει τις εξετάσεις σπέρματος αυτές. Αντ’ αυτού διερευνά πάντα τα πραγματικά αίτια.
Δυστυχώς, έχουμε αντιληφθεί ότι τις παραπάνω ειδικές εξετάσεις σπέρματος τις συνιστούν συχνά οι γυναικολόγοι, σε μια απόπειρα να δικαιολογήσουν στο ζευγάρι την αποτυχία μιας εξωσωματικής ή ακόμη για να προσποιηθούν ότι ψάχνουν περισσότερους παράγοντες σε ένα υπογόνιμο ζευγάρι. Όλοι καταλαβαίνουμε ότι ένας γυναικολόγος δεν μπορεί να εξηγήσει γιατί ένα σπέρμα είναι αδύναμο. Η αιτία μπορεί να είναι συνήθως μια μόλυνση (που προκαλεί και οξειδωτικό στρες), αλλά δεν αποκλείεται να είναι και ένας καρκίνος των όρχεων ή μια μεγάλου βαθμού κιρσοκήλη. Όλοι συμφωνούμε ότι ο γυναικολόγος δεν μπορεί να εξετάσει αν ο άντρας έχει καρκίνο στους όρχεις ή ερεθισμένο προστάτη (προστατίτιδα). Για το λόγο αυτό…
Η SPERMLAB συνιστά στους εξεταζόμενους να συμβουλεύονται τον ουρολόγο τους πριν κάνουν κάποια από τις παραπάνω εξετάσεις σπέρματος. Μόνο ο ουρολόγος είναι αρμόδιος να συμβουλέψει έναν άντρα αν χρειάζεται κάποια περεταίρω εξέταση. Μόνο ο ουρολόγος μπορεί να αξιολογήσει τις εξετάσεις σπέρματος αυτές, να καταλάβει ποιο είναι το πρόβλημα και να συστήσει την κατάλληλη θεραπεία, ώστε τελικά να βελτιωθεί η ποιότητα του σπέρματος.
Τέος, θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι οι εξετάσεις αυτές εκτιμούν το οξειδωτικό στρες στο σπερματικό υγρό, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχουν επηρεαστεί τα σπερματοζωάρια. Αντιθέτως, η εξέταση για την κατάτμηση DNA εξετάζει αν έχουν όντως προκληθεί βλάβες στο DNA των σπερματοζωαρίων.
Πηγή: ygeia2day.gr
Κείμενο: Στελίνα Μαργαριτίδου
